Nowe formy kapitału społecznego wsi. Studium przypadku lokalnych grup działania z województwa łódzkiego

W Polsce lokalne grupy działania funkcjonują zaledwie od kilku lat, są i strukturami dynamicznymi, ulegającymi przekształceniom. Rozpoznanie ich cech jest ważne ze względu na rolę. jaką mają odegrać w rozwoju polskiej wsi. Ta rola rozpoczyna się od wytworzenia w ich ramach potencjału współpracy, na rzecz dobra wspólnego, opartego na zaufaniu członków struktury do siebie, który może być zdefiniowany jako ich kapitał społeczny. Brak jest opracowań, w których koncepcja kapitału społecznego byłaby ramą teoretyczną pozwalającą podjąć problem specyfiki lokalnych grup działania. Celem niniejszej pracy jest dokonanie charakterystyki tych nowych form współpracy mieszkańców wsi (na terenie województwa łódzkiego) oraz określenie poziomu i struktury ich kapitału społecznego. Może on mieć istotne znaczenie dla efektywności działań podejmowanych na rzecz rozwoju wsi.

Pierwsza część pracy zostanie poświęcona koncepcji kapitału społecznego. Analizie będą poddane cechy wspólne i różnice w stosowanych ujęciach jego komponentów, funkcji, charakteru - dobro prywatne lub publiczne. Część pierwsza dotyczyć będzie również operacjonalizacji kapitału społecznego, poziomów jego analizy i stosowanych w badaniach wskaźników. W rozdziale podjęty będzie również problem kondycji kapitału społecznego Polaków ze zwróceniem uwagi na różnice między mieszkańcami wsi i miast.

Rozdział drugi rozpocznę od scharakteryzowania dwóch modeli rozwoju wsi - modernizacyjnego i postprodukcyjnego. zawartych we Wspólnej Polityce Rolnej. Pozwoli ona uzasadnić potrzebę włączania w proces jej rozwoju różnych aktorów społecznych, stymulowania ich współpracy na rzecz dobra wspólnego, jakim jest wieś. Następnie omówię zasady i cele podejścia LEADER. za pomocą którego wspiera się współdziałanie mieszkańców wsi, doświadczenia w jego wdrażaniu w krajach UE-15 oraz w Polsce. Określę również specyfikę lokalnych grup działania jako nowych form kapitału społecznego wsi.

W kolejnym rozdziale zostaną zaprezentowane założenia metodologiczne badań własnych (cele badania, podstawowe problemy badawcze, hipotezy, zasady doboru próby oraz zastosowane metody i techniki badawcze). Dokonana zostanie charakterystyka lokalnych grup działania z województwa łódzkiego z uwzględnieniem m.in. ich formy prawnej, genezy powstania, liczby członków, partnerów, celów działania. Uzasadniony zostanie podział na ..stare" i ..nowe" lokalne grupy działania. Omówione będą również społeczno-demograficzne cechy respondentów.

W rozdziale czwartym analizie poddane będą poszczególne komponenty kapitału społecznego „starych" lokalnych grup działania. Oszacowany będzie poziom poszczególnych z nich. W części końcowej zostanie omówione najsłabsze ogniwo kapitału społecznego oraz zweryfikowane hipotezy badawcze. Najważniejsze wnioski pracy badawczej zawiera „Zakończenie".